شه‌يما محمد شاكر احمد
دەستەی ئاماری هەرێم /به‌شى ئاماره‌كانى بازرگانى بە هاوکاری دەستەی گشتی گەشت و گوزار بەپێی پلانی ساڵانە کار دەکات بۆ ئه نجامدانى روپێو تايبه ت به يه‌كه‌گه‌شتيارييه‌كان به مه به ستى کۆکردنەوەی داتای وورد لەسەر یەکەگەشتیارییەکان لە هەرێم بۆ ئاگاداربوون لە بارودۆخی شوێنە گەشتیارییەکان و ژمارەی گشتی گەشتیارانی ناوەخۆ و بیانی و دەرەوەی هەرێم بەپێی شەوانی مانەوەیان. داهاتی دەستکەوتوو لە کەرتی گەشتیاری رۆڵێکی بەرچاوی هەیە لە بەرزکرنەوەی کۆی بەرهەمی هەرێمی ناوخۆیی. و ده رهێنانى راپۆرت ونيشانده‌ره سه‌ره‌كيه‌كان له سه ر ئاستى هه‌رێمى كوردستان و پارێزگاكان.
هه روه ها ئه نجامدانى روپێوه كانى جۆراوجوركه په يوه ندى هه يه به چالاكيه كانى بازرگانى وه كو(چيشخانه كان -زيره نگه‌ر -ئالوگۆرى دراو ....هێتر).
كۆكردنه‌وه‌ى داتا له‌سه‌ر كۆمپانياكانى بيانى و هاوبه‌ش له ساڵى2015 تا كو ئيستاكه به پێى پارێزگاكان له ده‌سته‌ى وه‌به‌رهێنان وه رمانگرت .
كۆكردنه‌وه‌ى داتاى هاوورده‌و هه‌نارده له‌رێگه‌ى وه‌زاره‌تى بازرگانى و پيشه‌سازى و به ريه به رايه تى گشتى كومركه كانى هه رێم له ساڵى2016تاكو ئيستا به رده وامين.
هه ر وه ها له ده‌سته‌ى گشتى گه‌شت و گوزار ئاماره كانى (داتاى )گه‌شتيارانى هاتوون بۆ‌هه‌رێمى كوردستان به پێى پارێزگاكان له ساڵى2007تاكو ئيستاوه رده گيرى.
دلاوه‌ر جليل احمد
به‌شه لاوه‌كيه‌كانى به‌ش:
- به‌روبوومه كاتيه‌كان
- سامانى ئاژه‌ڵ
- سه‌رچاوه‌كانى ئاو
- به‌روبوومه به‌رده‌وامه‌كان
- پاشماوه‌كان
- خزمه‌ت گوزارى ئاو و ئاوه‌رۆكان
- كه‌ش و هه‌وا
- هيتر
كورته باسێك له سه‌ر به‌ش:
كشتوكاڵ له هه‌موو جيهاندا وه‌كووسه‌رچاوه‌يه‌كى گرينگى دابين كردنى ئاسايشى خۆراك وبه بنچينه‌ى دانانى ئابووريه‌كى به‌هێز سه‌ير ده‌كرێت، وهۆكاره سه‌ره‌كيه‌كانى ئه‌م كه‌رته وه‌كوو ئاو وهه‌وا و خاك بۆ به‌رده‌وام بوون وپێشكه‌وتنى پێويستى به ژينگه‌يه‌كى ته‌ندروست هه‌يه، و له هه‌رێمى كوردستان سوپاس بۆ خواى گه‌روه سروشت و ژينگه‌يه‌كى له‌بار و گونجاو هه‌يه بۆ ئه‌وه‌ى به شێوه‌يه‌كى زانستى گه‌شه به كه‌رتى كشتوكاڵ بدرێت.
و له ژێر رۆشنايى ئه‌م پێداويسته ده‌بێت ژماره و داتا و ئامارى وورد له ته‌واوى هۆكاره‌كانى كشتوكاڵى(مرۆيى، سروشتى) به‌رده‌ست بێت وله رێگاى ديارى كردنى نيشانده‌ره سه‌ره‌كيه‌كان، بارودۆخى راسته‌قينه له كێلگه‌كان بگوازرێته‌وه بۆ ژماره و داتا.
لێره‌دا به‌شى ئامارى كشتوكاڵ و ژينگه له ده‌سته‌ى ئامارى هه‌رێم، به‌رپرسه له ته‌واوى كاره ئاماريه‌كانى تايبه‌ت به كه‌رته‌كانى كشتوكاڵ و ژينگه و به هه‌ماهه‌نگى له گه‌ڵ لايه‌نى په‌يوه‌نديدارهه‌ڵده‌ستێت به ئه‌نجامدانى رووپێوه‌كانى وه‌زرى و ساڵانه له سه‌ر ئاستى هه‌رێمى كوردستان، و كۆكردنه‌وه‌ى داتاكان له دامه‌زراوه‌كانى حكومى و رێكخستنيان و خستنه‌رووى ژماره و نيشانده‌ره‌كان.
ئامانجى سه‌ركيمان له‌م به‌شه ئاماريه‌دا به‌رجه‌سته كردنى بارودۆخى راسته‌قينه‌ى ئه‌م كه‌رته‌يه له ژێر رۆشنايى داتايه‌كى وورد و باوه‌رپێكراو كه ببێته بناغه‌يه‌كى به‌هێز بۆ پلانێكى گونجاو.
شهله هانى على
به‌شه لاوه‌كيه‌كانى بەش :
- نرخ و ژماره‌ى پێوانه‌يى نه‌رخى به‌كاربه‌ر.
- ژماره‌ى پێوانه‌يى كه‌رته‌كه‌كان.
- ژماره‌ى پێوانه‌يى ده‌رچووه‌كان.
- ژماره‌ى پێوانه‌يى پيشه‌سازييه‌كان.
ژماره‌ى پێوانه‌يى نرخى به‌كاربه ر :
نيشانده‌رى بڵاوكراوه‌ى ژماره‌ى پێوانه‌يى بۆ هه‌ندێك له سه‌به‌ته خۆراكيه سه‌ره‌كييه‌كان.
ڕووپێوى ئامارييه‌كانى ژماره‌ى پێوانه‌يى :
به‌شى ژماره‌ى پێوانه‌يى نرخ ڕاپۆرتى مانگانه و ساڵانه ده‌رده‌كات بۆ ژماره‌ى پێوانه‌يى نرخى به‌كاربه‌ر بۆ ديارى كردنى پێوانه‌يى هه‌لاوسانى كه‌ل و په‌ل.هه‌روه‌ها گرينگى دان به نوێ كردنه‌وه‌ى ژماره‌ى پێوانه‌ييه بنه‌ڕه‌ته هه‌ژماركراوه‌كان و ڕێكخستنه‌وه‌ى ژماره‌ى پێوانه‌ييه نوێيه‌كان به گێره‌ى نيشانه‌كانى ژمێريارى نه‌ته‌وه‌يى .له‌گه‌ڵ ئيش و كارى ڕۆژانه‌ى به‌ش ، جێبه‌جێ كردنى ئه‌و ڕووپێويانه‌ى په‌يوه‌ست به به‌رنامه‌ى نيشانده‌رى به‌راوردى نێوده‌وڵه‌تى ژماره‌ى پێوانه‌ى نرخ ، ئامانجى به‌رنامه‌ى به‌راوردى نێوده‌وڵه‌تى بۆ هه‌ژماركردنى ده‌ستكه‌وتى هێزى كڕين و به‌هاى ڕاسته‌قينه‌ى ئابوورى نێوده‌وڵه‌تى.
ژمێريارى نه‌ته‌وه‌يى :
- به‌شى ژمێريارى نه‌ته‌وه‌يى هه‌ڵده‌ستێ به هه‌ژماركردن و پێشكه‌ش كردنى گرينگترين نيشانده‌رى ئابوورييه‌كان له‌سه‌ر ئاستى نه‌ته‌وه‌يى به‌م شێوه‌ى خواره‌وه :
- پێشنيارييه‌كانى ساڵانه‌ى سه‌ره‌تاو كۆتايى بۆ به‌رهه‌مه‌كانى خۆماڵى و داهاتى نه‌توه‌يى.
- پێشنياره سه‌ره‌تاييه وه‌رزييه‌كان بۆ به‌رهه‌مى خۆماڵى و كۆكردنه‌وه‌يان.
- ڕووپێوى نيشانده‌رى ئابوورى ساڵانه و وه‌رزى بۆ هه‌ندێ كه‌رتى ئابوورى سه‌ره‌كى له‌گه‌ل ژمێريارى نه‌ته‌وه‌يى.